Belgische kmo’s staan voor een immense uitdaging: om hun activiteiten duurzamer te maken, is een gezamenlijke investering van bijna 12 miljard euro nodig. Terwijl de financiële druk toeneemt, dreigen veel bedrijven zonder hulp hun duurzaamheidsslag te missen. Toch biedt deze transitie ook kansen voor innovatie en samenwerking.
Volgens een recente studie van GraydonCreditSafe, een leverancier van bedrijfsdata, kunnen de kosten van de klimaattransitie voor Belgische kmo’s oplopen tot 11,9 miljard euro. Dat is 3 à 5 procent van hun jaarlijkse omzet.
Voor veel ondernemingen, vooral die met 20 tot 50 werknemers, is dit een onoverkomelijke drempel. Hun beperkte kasstroom en reserves maken hen afhankelijk van externe financiering, wat faillissementen niet uitsluit.
Druk op kmo’s
Hoewel de Europese regelgeving zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) gericht is op grote ondernemingen, voelen kmo’s indirect de druk.
Voor veel kmo’s zijn de investeringen in duurzaamheid onmogelijk zonder externe hulp.
Grote bedrijven leggen strengere duurzaamheidscriteria op aan hun leveranciers en klanten, vaak kmo’s. Het gevolg: bedrijven die niet voldoen, riskeren een slechte ESG-score, moeilijkere toegang tot financiering en verlies van klanten of marktaandeel.
Samenwerking als reddingsboei
Er zijn strategieën denkbaar om kmo’s te ondersteunen in hun transitie:
- Samenwerkingsverbanden: Grotere bedrijven nemen een klein belang in hun kmo-leveranciers of -klanten. Dit helpt kmo’s noodzakelijke investeringen te doen zonder hun zelfstandigheid volledig op te geven.
- Poolvorming: Sectoren of regio’s richten gezamenlijke fondsen op om financieel kwetsbare maar veelbelovende bedrijven te ondersteunen.
- Fiscale stimulansen: Maatregelen zoals de herinvoering van de notionele interestaftrek kunnen ondernemingen aanmoedigen om hun eigen vermogen in duurzame projecten te investeren.
- Overheidssteun: Bankgaranties kunnen leningen toegankelijker maken voor bedrijven die onvoldoende financiële middelen hebben om zelfstandig te investeren.
Innovatie en veerkracht
Naast financiële steun is innovatie cruciaal. Kmo’s blinken uit in flexibiliteit en innovatiekracht. Door samen te werken binnen hun sector of met grotere bedrijven, kunnen ze hun strategische positie versterken. Dit maakt niet alleen overleven mogelijk, maar stelt hen ook in staat om een actieve rol te spelen in een toekomstbestendig economisch systeem.
Kansen in de transitie
De klimaattransitie vormt onmiskenbaar een existentiële uitdaging, maar het biedt ook groeimogelijkheden. Gerichte samenwerking tussen beleidsmakers, investeerders en ondernemers is essentieel om kmo’s te ondersteunen en te laten floreren in een duurzamere economie.