Inzetten op duurzaamheid is voor bedrijven niet alleen een slimme zakelijke zet, het is ook een wettelijke en morele plicht. Dat zegt Wannes Van Giel als medeauteur van het ‘Handboek Duurzaam Ondernemen’. ‘Succes is meer dan alleen financiële winst nastreven – het gaat om het creëren van een betere toekomst voor iedereen.’
Duurzaamheid is niet alleen een benchmark: het is de hoeksteen van onze economie. Dat sleutelinzicht wil het ‘Handboek Duurzaam Ondernemen’ meegeven aan zijn lezers. ‘Wij bieden organisaties een leidraad met concrete stappen over hoe ze duurzaamheid optimaal kunnen verweven in hun werking’, zegt medeauteur Wannes Van Giel, oprichter en CEO van bigtrees, een adviesbureau met de focus op duurzaamheid.
ESG-focus én -inspanningen
Geen enkel bedrijf kan het zich nog permitteren om niet duurzaam te ondernemen: zowel voor de samenleving, de mensen en de planeet als wegens de steeds strikter wordende duurzaamheidsdoelstellingen en -rapportages. ‘De Corporate Sustainability and Reporting Directive (CSRD) doet bedrijven gefundeerd nadenken over hun duurzaamheidspositie’, zegt Van Giel.
Dat is een mooi startpunt: bedrijven noteren daarbij enerzijds welke impact zij momenteel hebben op de omgeving – onder meer op het vlak van uitstoot, waterconsumptie en elektriciteitsverbruik. Anderzijds onderzoeken ze welke externe invloeden hun duurzaamheid beïnvloeden, zoals het ESG-niveau van de leveranciers in hun waardeketen: hoe sterk werken zij op duurzaamheid of hoe behandelen zij medewerkers in de productie-eenheden van fabrikanten in Azië? ‘Vanuit die denkoefening ontdekt elk bedrijf meteen op welke punten er extra ingezet kan worden om duurzamer te ondernemen – en binnen welke domeinen er al inspanningen geleverd worden’, klinkt het.
Defensief of offensief
Bij het ontwikkelen van hun ESG-aanpak kunnen bedrijven ook duidelijk kiezen tussen een defensieve of een offensieve strategie. Bedrijven met een defensieve duurzaamheidsstrategie opteren ervoor om simpelweg te voldoen aan de minimumvereisten die de wetgever oplegt. ‘Ze focussen daarbij vooral op compliance, waarbij ze business as usual zo lang mogelijk willen volhouden binnen de grenzen van wat er ethisch en duurzaam aanvaardbaar is’, zegt Van Giel. ‘Denk aan een vleesfabrikant die zich inzet op dierenwelzijn en zijn verpakkingen ecologischer maakt.’
Duurzaamheid moet gestuurd én gedragen worden door het management. Dat vergroot ook de betekenis – de purpose – die steeds meer mensen in hun job zoeken.
Wannes Van Giel, oprichter en CEO bigtrees
Met een offensieve duurzaamheidsstrategie gaan bedrijven een stap verder dan wat de regels voorschrijven. Daarbij werpen ze zich op als pioniers, of willen ze nieuwe standaarden creëren op het vlak van duurzaamheidsinspanningen. ‘Dergelijke bedrijven gebruiken hun ondernemerskracht om hun business te veranderen. In het voorbeeld van de vleesfabrikant gaat die dan bijvoorbeeld ook vleesvervangers produceren, omdat hij inziet dat er alternatieven nodig zijn.’
Medewerkers & leiderschap
‘Samenwerken, verandering creëren, kritisch denken en zelfbewust kijken naar de eigen rol binnen het bedrijf: het zijn allemaal domeinen die passen in dit verhaal en daarin kunnen werkgevers hun mensen versterken.’ Dat kan niet alleen via ontwikkelingsprogramma’s of trainingen, maar ook via duurzaam leiderschap op individueel en organisatorisch niveau. ‘Duurzaamheid moet gestuurd én gedragen worden door het management. Dat vergroot ook de betekenis – de purpose – die steeds meer mensen in hun job zoeken.’
Een even cruciaal aspect is de medewerkers te betrekken bij die duurzaamheidsreis. De rol van Inner Development Goals wordt belicht als een middel om mensen mee te krijgen. ‘Medewerkers hebben specifieke nieuwe vaardigheden nodig om in te zien dat duurzaamheid een effect heeft op élk onderdeel van de organisatie, haar waardeketen en omgeving’, zegt Van Giel.
Communicatie en greenwashing
De gids erkent dat duurzaamheid niet alleen intern moet worden toegepast, maar ook extern moet worden gecommuniceerd. Het is daarbij niet alleen belangrijk te vertellen wat ze doen rond duurzaamheid, maar vooral te doen wat ze zeggen. ‘Als ze dat verkeerd aanpakken, riskeren ondernemingen ofwel onder de radar te blijven, of van greenwashing beschuldigd te worden’, besluit Van Giel.
‘Een tip daarbij: communiceer transparant met de buitenwereld alsof je tegen je vrienden zou praten; daarin vertel je met trots over nieuwe realisaties zonder die op te blazen of daarin te overdrijven, want alles moet ook aangetoond kunnen worden. Vertel dat je een marathon wilt lopen, en toon de medaille na afloop. Maar zeg niet dat je hem al gelopen hebt als je nog maar net nieuwe schoenen gekocht hebt.’