Dat minder verpakking beter is voor het milieu en een gelijkekansenbeleid beter is voor de maatschappij: dat weten we al. Maar is duurzaam ondernemen ook financieel interessant? Zijn die groene stroom, die diversiteitsmanager en die consultant voor het duurzaamheidscharter vooral een kost, of brengt het ook wat op?
‘Voor elke euro die je investeert in duurzame initiatieven haal je er na vijf jaar gemiddeld twee euro uit.’ Helaas is duurzaam ondernemen niet in zo’n simpele formule te gieten. Maar wie de vakliteratuur doorploegt, ziet wel een duidelijke trend: duurzaam ondernemen leidt tot betere financiële prestaties, wijzen honderden studies uit.
Om er eentje uit te pikken: onderzoekers aan Harvard volgden de prestaties van 180 beursgenoteerde bedrijven over een periode van 18 jaar. De helft daarvan waren ondernemingen die veel aandacht besteedden aan duurzaamheidsaspecten, de andere helft helemaal niet.
De conclusie? Op vlak van marktkapitalisatie (gelijkgewogen basis) groeide de eerste groep jaarlijks 2,3 procent meer dan de tweede. En ook op andere financiële indicatoren presteerden de voorbeeldige leerlingen allemaal beter.
Risico’s beheersen
‘In de kern bestuur je een bedrijf niet alleen door een aantrekkelijke waardepropositie voor je klanten te creëren en je processen en organisatie te verbeteren’, zegt Hans Verboven, professor Corporate Social Responsibility en Business Ethics aan UAntwerpen.
Als je ESG enkel gaat benaderen vanuit compliance – het moeten voldoen aan – dan zit je nog niet op het juiste spoor.
Hans Verboven, professor Corporate Social Responsibility en Business Ethics aan UAntwerpen
‘Je bestuurt een bedrijf ook door aan de slag te gaan met de risico’s, thema’s en trends die het succes van je onderneming op korte en lange termijn kunnen beïnvloeden. Als je die risico’s goed beheerst, kan je je beter indekken tegen disrupties en sneller opportuniteiten grijpen.’
‘Vroeger keken ondernemers vooral naar economische en marktrisico’s. Zeg maar: wat als een concurrent dit doet, wat als wij niet meer mee zijn, enzovoort. Maar niet enkel de economische en marktrisico’s blijken relevant voor je rentabiliteit en toekomst, ook risico’s die verband houden met ESG.’
Van optie naar must
Bedrijven die hun ESG-huiswerk goed doen en grip krijgen op deze risico’s, komen tot een betere strategie. Een betere strategie leidt tot een beter functionerend bedrijf. En dat brengt dan weer meer geld in kas én verkleint de blootstelling aan financiële risico’s.
Dat ESG-huiswerk maken is overigens voor steeds meer bedrijven niet langer een optie, maar een must. Europa verplicht het namelijk met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD).
‘De uiteindelijke bedoeling is dat je de resultaten van zo’n ESG-oefening integreert in je bedrijfsstrategie’, vervolgt Verboven. ‘Als je ESG enkel gaat benaderen vanuit compliance – het moeten voldoen aan – dan zit je nog niet op het juiste spoor. Dan is ESG de zoveelste taak die erbij komt: rapportjes en spreadsheets maken voor de overheid, boekhouder, bank en klant.’
Economisch potentieel
‘Papierwerk hoort er natuurlijk bij. Dat is de realiteit van ondernemen. Maar voor mij gaat het in de kern om de waardepropositie die je schept door duurzaam te ondernemen: meerwaarde creëren voor klanten en stakeholders en schaalbare oplossingen bieden. En dat allemaal op een manier die zo min mogelijk negatieve impact heeft op mens, milieu en maatschappij.’
Voor verschillende sectoren zit er een enorme waarde verscholen in het oplossen van problemen die we helaas door een doorgeschoten economisch model creëerden.
Hans Verboven, professor Corporate Social Responsibility en Business Ethics aan UAntwerpen
‘Voor verschillende sectoren zit er een enorme waarde verscholen in het oplossen van de problemen die we helaas door een doorgeschoten economisch model creëerden. De energietransitie, de strengere bouwnormen, digitalisering… in verschillende sectoren creëren een gigantisch potentieel.’
‘Bedrijven die deze overtuiging meepakken in hun business model hebben een win-win in handen. Ze kunnen meerwaarde creëren voor mens, maatschappij en milieu, en financiële meerwaarde voor zichzelf.’
Waarden boven kortetermijnwinst
De theorie klinkt logisch, maar hoe zit het bij ons in de praktijk? ‘Als ik om me heen kijk – en dat is mijn persoonlijke bril – vind ik dat we vooruitgang boeken. We tellen ondertussen heel veel bedrijven die goed weten waar ze naartoe willen op lange termijn en daarvoor ook de nodige structuren hebben opgezet, zoals een externe raad van bestuur, een familiecharter en een duurzaamheidscharter. Het zijn bedrijven die kortetermijnwinsten laten vallen ten voordele van langetermijnwaarden’, zegt Verboven.
‘Voor elke naam die ik noem, vergeet ik er, maar inspirerende voorbeelden vind ik bouwgroep Van Roey, EEG Group (installatietechnieken) en Van Moer Logistics. Dat zijn bedrijven die over de generaties heen een duidelijk waardenkompas ontwikkelden waarvan ESG een deel uitmaakt. Bedrijven die hun eigen negatieve impact verkleinen en een positieve impact nastreven, die hoeven geen headhunters in te schakelen, hebben geen vacatures die maandenlang openstaan en krijgen betere kredietvoorwaarden bij de bank.’