De digitale kloof blijft een hardnekkig probleem in België. De digitalisering neemt toe, maar laat veel mensen achter. Niet alleen ouderen, maar ook jongeren en werkenden. ‘Bedrijven hebben een belangrijke rol te spelen om digitale vaardigheden een boost te geven en de toegang tot hun aanbod te vergemakkelijken’, zegt Linde Verheyden van BNP Paribas Fortis.
In België loopt 40 procent van de bevolking tussen 16 en 74 jaar het risico om digitaal uitgesloten te worden. Hoewel ouderen vaak als de meest kwetsbare groep worden gezien, blijkt dat ook jongeren het digitaal moeilijk hebben. Bij jongeren tussen 16 en 24 jaar heeft bijna een derde zwakke digitale vaardigheden, met een piek van 52 procent bij jongeren met een laag diploma.
‘Mensen denken vaak dat jongeren digital natives zijn omdat ze handig zijn met sociale media’, zegt Linde Verheyden, Director Public Affairs bij BNP Paribas Fortis. ‘Maar een TikTok-filmpje maken of scrollen op Instagram betekent nog niet dat je online kan bankieren of een sollicitatieformulier kan invullen.’
De juiste tools
Armoede speelt een rol in de digitale kloof. Voor 25 procent van de mensen in armoede is een smartphone het enige digitale toestel dat ze hebben. ‘Hoewel dit een basisvorm van toegang biedt, is een smartphone vaak ongeschikt voor belangrijke taken zoals het opstellen van een cv of een belastingaangifte indienen. Zonder een computer of stabiel internet blijven veel digitale deuren gesloten’, legt Linde Verheyden uit.
Ook het gebrek aan digitale skills verklaart de digitale kloof. Veel mensen hebben nooit basisvaardigheden geleerd zoals een zoekmachine gebruiken, een bijlage toevoegen aan een e-mail of een app downloaden. Maar zonder deze kennis blijft de digitale wereld ontoegankelijk.
Zonder degelijke vaardigheden en tools blijven veel digitale deuren gesloten.
Linde Verheyden, Director Public Affairs bij BNP Paribas Fortis en voorzitter van DigitAll
Opgelet voor digitale stress
Tot slot is er wat we digitale stress noemen: angst om fouten te maken, gehackt te worden of privacy te verliezen. ‘Zelfs als ze de vaardigheden hebben, kiezen sommigen er bewust voor om geen gebruik te maken van digitale diensten’, zegt Linde Verheyden. ‘Technologie roept bij hen wantrouwen en onrust op. Dat zijn belangrijke barrières.’
Checklist om toegankelijkheid te testen
Bedrijven kunnen een sleutelrol spelen in het verkleinen van de digitale kloof. ‘Het is niet alleen een sociaal probleem, maar ook een economische uitdaging. De minder digitale mensen van vandaag zijn zowel klanten als potentiële medewerkers.’ Volgens Verheyden is bewustwording een eerste belangrijke stap voor bedrijven.
Ook de ondersteuning van werknemers is cruciaal. De medewerkers van de groendienst van de stad Gent kregen een opleiding om hun belastingaangifte online in te vullen. Dergelijke initiatieven geven mensen praktische vaardigheden én zelfvertrouwen. ‘Meten is weten. Bedrijven moeten een digitale check doen. Het is niet omdat een medewerker dagelijks met een laptop werkt, dat die persoon digitaal vaardig is.’
DigitAll, het platform voor digitale inclusie
Linde Verheyden is voorzitter van DigitAll, een platform dat meer dan 130 organisaties samenbrengt om kennis en best practices te delen rond digitale inclusie. ‘Gebruiksvriendelijke tools zijn een must’, beklemtoont ze.
DigitAll ontwikkelde een checklist waarmee bedrijven kunnen testen hoe toegankelijk hun apps en websites zijn. ‘Een eenvoudige interface kan voor mensen met zwakkere digitale vaardigheden het verschil maken tussen meedoen of afhaken.’
Een eenvoudige interface kan voor mensen met zwakkere digitale vaardigheden het verschil maken tussen meedoen of afhaken.
Linde Verheyden, Director Public Affairs bij BNP Paribas Fortis en voorzitter van DigitAll
Aangepaste smartphones
BNP Paribas Fortis bijvoorbeeld neemt concrete stappen om digitale inclusie te bevorderen. Sinds 2021 ondersteunt de bank een leerstoel aan de VUB die de link tussen digitale inclusie en mensenrechten onderzoekt. Daarnaast werkt de bank samen met Emporia, een fabrikant van gebruiksvriendelijke smartphones voor minder digitaal vaardige personen.
Ook bewustwordingscampagnes tegen digitale stress en fraude maken deel uit van de aanpak. ‘We willen dat onze klanten onze tools met vertrouwen gebruiken’, zegt Linde Verheyden. ‘De bank heeft ook oog voor haar digitaal minder vaardige klanten. Dankzij een partnership met bpost kunnen alle klanten terecht in het postkantoor in hun dorp voor alle basis bankverrichtingen.’
‘Digitale inclusie vraagt om een blijvende inspanning van bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen. Niemand mag achterblijven. Bedrijven die nu actie ondernemen, werken niet alleen mee aan een betere samenleving, maar ook aan hun eigen toekomst in een wereld die steeds digitaler wordt.’