‘Wachten op Belgische CSRD-wet kan onze bedrijven duur komen te staan’

Welke bedrijven kijken op vlak van CSRD-compliance vandaag nog de kat uit de boom, en waarom doen ze dat?

Patrick Van Impe, voorzitter IBR: ‘Sommige ondernemingen zien de afwezigheid van een specifieke Belgische wet die de Europese richtlijn omzet als een excuus om nog niet aan de slag te gaan. Daarnaast speelt mee dat de eerste bedrijven die onder de richtlijn vallen, vaak al ervaring hebben met de eerdere richtlijn voor niet-financiële rapportering (NFRD). Deze groep van zo’n 150 grote bedrijven is al jaren bezig met duurzaamheid en heeft de nodige ervaring opgebouwd. Maar voor de tweede golf, waar meer dan 2.000 bedrijven bij betrokken zijn, is dit nieuw terrein. Die golft dreigt een tsunami te worden. Want veel van deze bedrijven hebben geen of weinig ervaring met duurzaamheidsrapportering, daarom aarzelen ze.’

Eric Van Hoof, ondervoorzitter IBR: ‘Bedrijven die nu nog niet beginnen, lopen het risico in tijdnood te komen. De CSRD vraagt om een grondige voorbereiding, waaronder het bepalen van de zogeheten “dubbele materialiteit”. Dit houdt in dat bedrijven niet alleen moeten rapporteren over de impact die zij hebben op de samenleving en het milieu, maar ook over hoe externe factoren hun eigen bedrijfsvoering beïnvloeden: onder meer welke impact leveranciers op hen hebben. Dit proces van risico’s en kansen in kaart brengen, is complex en kan niet overhaast gebeuren.’

Wat is voor bedrijven vandaag het beste CSRD-referentiekader, bij gebrek aan een duidelijke Belgische wet?

Van Impe: ‘Hoewel de Belgische wet nog niet af is, kunnen bedrijven zich wel degelijk voorbereiden. De Europese richtlijn is al sinds januari 2023 beschikbaar. Die geeft al een vrij duidelijk kader hoe en rond welke zaken bedrijven moeten rapporteren. EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) publiceerde al specifieke duurzaamheidsstandaarden. Die geven in detail aan hoe ondernemingen zich op deze rapportering kunnen voorbereiden.’

Van Hoof: ‘Bedrijven kunnen starten met het bepalen van wat voor hen de belangrijkste duurzaamheidsfactoren zijn. Dit kan bijvoorbeeld door te kijken naar milieuaspecten zoals energieverbruik en waterbeheer, maar ook naar sociale en governance-factoren zoals arbeidsomstandigheden en ethisch zakendoen. Vervolgens kunnen ze hun rapportagesystemen opzetten en de benodigde data verzamelen.’

Kunnen bedrijven dit realiseren zonder hulp van externe experts, al die zaken zijn erg complex?

Van Hoof: ‘Hoewel veel bedrijven denken dat ze externe hulp nodig hebben om aan de CSRD te voldoen, is dat niet altijd het geval. Bedrijven die al bekend zijn met duurzaamheid kunnen vaak zelf een groot deel van het werk doen, mits er iemand intern de verantwoordelijkheid neemt om de regelgeving goed te begrijpen. Alleen voor de meer technische aspecten kan het nuttig zijn om externe consultants in te schakelen.’

Wat riskeren ondernemingen die nu niet starten met de voorbereidingen voor de CSRD?

Van Impe: ‘Wie nog niet begonnen is, loopt nu al een achterstand op. Bovendien onderschatten bedrijven die afwachten hoeveel werk het kost om aan de CSRD te voldoen. De richtlijn vraagt om een gedetailleerd en goed onderbouwd duurzaamheidsverslag, dat gecontroleerd wordt door een onafhankelijke derde partij. Bedrijven die nu al stappen zetten, kunnen hun achterstand beperken, en voorkomen dat ze in een stroomversnelling moeten werken zodra de deadline nadert.’

Van Hoof: ‘Bedrijven die niet tijdig kunnen voldoen, lopen het risico klanten of samenwerkingspartners te verliezen. Ook hun werkgeversmerk kan een deuk krijgen, omdat talenten steeds vaker kiezen voor bedrijven met sterke duurzaamheidsprestaties. Zelfs investeerders kunnen afhaken: banken stellen steeds strengere ESG-eisen. Alles is met elkaar verbonden.’