Een zakelijk krediet nodig? Dan zal je bank hoe langer hoe meer niet alleen een lening toekennen omdat je een sterk project hebt. Ze zal in toenemende mate ook rekening houden met duurzaamheidscriteria. Op verkenning.
Van klimaat tot vergrijzing. En van schaarste aan drinkwater tot verstedelijking. Onze wereld staat voor verschillende uitdagingen. Niet alleen beleidsmakers, bedrijven en burgers moeten hun steentje bijdragen om deze uitdagingen te helpen tackelen. Ook banken hebben een verantwoordelijkheid.
Door het geld in de juiste richting te laten rollen, kunnen ze de wereld letterlijk en figuurlijk veranderen. Daar hebben ze ook zelf belang bij. Geld beschikbaar stellen voor pakweg de energietransitie is niet alleen goed voor mens, milieu en maatschappij (en geopolitieke kopzorgen).
Het komt ook met commerciële opportuniteiten voor banken. Het is ecologisch en economisch relevant. Banken worden daartoe ook aangespoord door Europa. Zo moeten ze rapporteren over de duurzaamheid van hun financieringen.
Veranderend kredietlandschap
Een van de manieren waarop banken een verschil kunnen maken, is met hun (zakelijke) kredietportefeuilles. Alleen al in België hebben kredietverstrekkers volgens de jongste gegevens van het Kredietobservatorium voor ruim 172 miljard euro aan uitstaande leningen aan niet-financiële vennootschappen.
Om de toekenning van een zakelijk krediet te beoordelen, gebruiken banken steeds vaker ESG-criteria.
Net omdat banken aan de bron zitten, hebben ze de kracht om de koers te bepalen. De manier waarop bedrijfsleningen worden toegekend, onderging de jongste jaren dan ook een grote transformatie: de focus verschuift naar het mee integreren van duurzaamheid in de evaluatie van kredietwaardigheid en risicobeheer.
Meer dan financiële risico’s
Om de toekenning van een zakelijk krediet te beoordelen, gebruiken banken steeds vaker ESG-criteria. Aan de hand van deze criteria beoordelen ze hoe een onderneming en/of de geplande investeringen impact hebben op het milieu, werknemers, leveranciers, klanten en de regio’s waarin zij actief is, en hoe ondernemingen tout court worden bestuurd.
Terwijl banken vroeger leningen al of niet toekenden op basis van de financiële risico’s, is er een nieuwe dimensie aan toegevoegd. Vandaag zijn die financiële risico’s nog steeds cruciaal, maar leggen banken ook meer duurzaamheidsrisico’s mee in de weegschaal.
Die worden meegewogen omdat ze een impact hebben op de weerbaarheid en de langetermijnrentabiliteit, bevestigt Febelfin. Een gebrek aan vermogen tot transitie kan zich vertalen in hogere financiële risico’s voor de onderneming en haar financiers.
Niet duurzaam, geen krediet?
Dat kan tot gevolg hebben dat ondernemingen die niet aan bepaalde minimumcriteria voldoen of geen geloofwaardig plan hebben om te verduurzamen, mogelijk niet langer een lening kunnen krijgen.
Verschillende Belgische banken sluiten vandaag zelfs al volledige sectoren (tabak, steenkool, wapens…) uit voor financiering. Navraag bij enkele Belgische banken leert dat bestaande klanten met schadelijke activiteiten alleen klant kunnen blijven als ze hun schadelijke activiteiten daadwerkelijk afbouwen.
Belonen om te verduurzamen
Naast ‘de stok’ is er ook ‘de wortel’. Steeds meer banken belonen klanten die duurzame keuzes maken. Dat kan door een aantrekkelijkere rentevoet aan te bieden. Bedrijven die bijvoorbeeld hun gebouwen energetisch willen renoveren, krijgen dan een korting op de rentevoet.
Een gebrek aan vermogen tot transitie kan zich vertalen in hogere financiële risico’s voor de onderneming en haar financiers.
Een gelijkaardige benadering is om de rente te koppelen aan de duurzaamheidsscore van het bedrijf. Daalt de score, dan stijgt de rente. Een andere manier om bedrijven te nudgen, is door de financieringsgrens voor groene kredieten stevig op te trekken, zodat de onderneming veel minder of zelfs geen eigen inbreng hoeft te doen.
Hulp bij de groene transitie
Sommige banken beperken zich niet tot het uitsluiten, aanporren en belonen van klanten, ze proberen hen ook bij te staan in hun (groene) transitie.
CO2-calculators, tools om de ROI van energetische renovatie te berekenen, duurzaamheidsopleidingen voor kmo’s, consultancy voor groene mobiliteit… de jongste jaren hebben banken verschillende banken services gelanceerd, al of niet door partnerships aan te gaan met gespecialiseerde organisaties.
Nog werk aan de winkel
Duurzame financiering is sterk in opmars. Maar er blijven ook nog veel uitdagingen. Zo missen we vaak betrouwbare data, internationale standaarden en meetmethoden om een duurzaamheidsprofiel vast te stellen.
Dat betekent dat banken vaak moeten gissen naar de duurzaamheid of dat er gemeten wordt met twee maten. Wat de een duurzaam noemt, kan de ander daarom afwijzen als niet verantwoord. Veel kmo’s zijn bovendien niet onderworpen aan de Europese rapportageverplichtingen (de CSRD-richtlijn). Die kmo’s maken evenwel een groot deel uit van de bankbalansen.