Kan een waterrad een kerncentrale vervangen?

Twee ingenieurs ontwikkelden een compacte waterkrachtcentrale die elektriciteit genereert via draaikolken, zonder grote stuwdammen te moeten bouwen. ‘In België hebben we het potentieel om jaarlijks meer stroom te produceren dan Doel 1 en 2 samen’, zegt Jasper Verreydt van start-up Turbulent.

Acht jaar geleden bedachten ingenieursstudenten Geert Slachmuylders en Jasper Verreydt een kleine hydro-elektrische turbine die energie uit rivieren omzet in stroom door gebruik te maken van draaikolken. Het duurde niet lang of hun idee won diverse prijzen.

Vandaag is hun start-up Turbulent uitgegroeid tot een veelbelovend groeibedrijf met internationale klanten en projecten. ‘Onze turbine creëert al vanaf een hoogteverschil van 1,5 meter een draaikolk om daarmee stroom op te wekken’, zegt medeoprichter Verreydt.

‘Daarvoor bouwen we naast de waterloop een kleine aftakking. Op het einde van die bypass lokken we in een spiraalvormig bassin een draaikolk uit. Via een schroef in het midden wordt de draaibeweging omgezet in energie en vervolgens stroom.’

De kleinste turbine levert al voldoende elektriciteit voor dertig Belgische gezinnen. De grootste versie heeft een capaciteit van 70 kilowatt en kan jaarlijks 140 huishoudens van stroom voorzien.

Modulair systeem

‘Onze turbines kunnen ook gecombineerd worden om zo nog veel grotere waterkrachtinstallaties te creëren’, zegt Walter Buydens, CEO bij Turbulent. ‘Dat maakt ze zowel geschikt voor het leveren van elektriciteit aan afgelegen dorpen en ziekenhuizen in ontwikkelingslanden, industriële bedrijven in onze regio en zelfs grote havens.’

Onze turbine creëert al vanaf een hoogteverschil van 1,5 meter een draaikolk om stroom op te wekken.

Jasper Verreydt, mede-oprichter Turbulent

Door hun compacte vorm en werking die op een waterrad lijkt, zijn de turbines ook veel makkelijker, sneller en goedkoper te plaatsen dan de veel loggere versies van een conventionele waterkrachtcentrale.

Ze zijn ook visvriendelijk en brengen geen schade toe aan de biodiversiteit in het water, zo werd bewezen door studies van TU Delft. Een turbine plaatsen, is bovendien een veel kleinere ingreep dan het installeren van bijvoorbeeld een windmolen op land of op zee.

Alternatief voor dieselgeneratoren

Na een kleine pilootopstelling in Tielt-Winge testte Turbulent zijn technologie uit op grotere schaal via start-up Chile (dat uitgaat van de Chileense overheid) en FIT (Flanders Investment & Trade).‘In Chili plaatsten we ons eerste industriële prototype van 15kW in een irrigatiekanaal’, verduidelijkt Verreydt. ‘Vanaf dan zijn we beginnen te schalen.’

Vandaag heeft de start-up bijna 3 miljoen euro opgehaald en stromen er jaarlijks 17.000 leads binnen uit de hele wereld. Concreet lopen er projecten in onder meer Portugal, Frankrijk en Italië. En ook in de VS, Azië en enkele Afrikaanse landen worden dankzij Turbulent vervuilende dieselgeneratoren vervangen door een ecologisch alternatief.

Oog op de toekomst

De turbines zijn ontworpen om lang mee te gaan. Mits sporadisch onderhoud hebben ze een verwachte levensduur van dertig jaar, wat ze extra duurzaam maakt.

Buydens: ‘Mochten we in ons land álle mogelijkheden en locaties kunnen benutten om ons systeem te bouwen – denk aan stuwen, sluizen, oude watermolens en bevaarbare kanalen – dan zouden we met al die turbines jaarlijks 1,8 MW kunnen opwekken. Dat is meer dan de kerncentrales van Doel 1 en 2 samen.’