Frank Vander Sijpe: ‘Iemand tot iets verplichten brengt zelden het beste naar boven’

Frank Vander Sijpe van Securex pleit voor een cultuur op de werkvloer die spontaan leren aanmoedigt. ‘Mensen met een job die aansluit bij hun sterktes en interesses, leren sneller en blijven gemotiveerd. Dat verhoogt hun waarde in het bedrijf én op de arbeidsmarkt.’

Trekken we dat door naar de war for talent, dan zien we ook daar ‘menselijke grondstoffen’ schaarser en duurder worden. Bedrijven zetten in op upskilling en reskilling om mensen zolang mogelijk te kunnen inzetten. Anderzijds wordt veel menselijk kapitaal vernietigd doordat medewerkers al met pensioen gaan terwijl ze nog waardevol zijn voor de arbeidsmarkt.’

Om duurzaam om te springen met hun menselijke kapitaal, raadt Vander Sijpe werkgevers aan om in te zetten op opleiding en ontwikkeling. Hij geeft vier tips om dat succesvol aan te pakken.

Iedereen op de juiste plaats

Veel werknemers zitten niet op de juiste stoel of zijn overgekwalificeerd voor hun job. Dat is niet alleen nadelig voor hun werkgeluk, het leidt er ook toe dat lagergeschoolden minder kansen krijgen op de arbeidsmarkt. Maken dat alle mensen op de juiste plek zitten, is dan ook een belangrijke uitdaging voor werkgevers. ‘Geef mensen een job die ze graag doen, zodat ze gemotiveerd aan de slag blijven. Praten en feedback geven en vragen is daarbij cruciaal. Wat zijn iemands sterktes en interesses? Welke groeimogelijkheden ziet de werknemer voor zichzelf? Via opleidingen laat je dat mensen op de juiste plaats zitten en tijdig ook veranderen. Zo vermijd je dat ze in een gouden kooi belanden’, zegt Vander Sijpe.

De juiste keuzes tijdens de hele loopbaan

Als het gaat over opleidingen focussen bedrijven vaak op werknemers tussen 25 en 45 jaar, terwijl het ook daarna belangrijk is om nieuwe competenties te verwerven. Vander Sijpe: ‘Veel werkgevers denken dat het heeft weinig zin om ‘oudere’ medewerkers nog bij te scholen, dus richten ze zich op de jongere generatie. Maar zo groeien ervaren mensen uit hun job en verliezen ze hun motivatie, waardoor veel waardevolle kennis naar de achtergrond verdwijnt. Het kan ook tot frustraties leiden bij junior collega’s, die hard werken voor een loon dat doorgaans lager ligt.’

Het is de taak van een leidinggevende om te maken dat mensen werk doen dat ze graag doen, en om een context te bouwen waarin ze kunnen uitblinken.

Frank Vander Sijpe, Directeur HR Trends & Insights bij Securex

Vander Sijpe raadt werkgevers aan om af en toe aan hun medewerkers te vragen: als je niet meer moet werken, zou je dan nog iéts doen in je leven wat te maken heeft met je job? ‘Is het antwoord neen, dan heeft die persoon wellicht niet de juiste professionele keuzes gemaakt. Door mensen te helpen de juiste keuzes te maken in hun loopbaan, blijven ze gemotiveerder en met meer betrokkenheid aan de slag.’

Creëer een open feedbackcultuur

In de ontwikkeling van medewerkers ziet Vander Sijpe een belangrijke rol voor leidinggevenden. ‘In plaats van te werken met one-fits-all-functiebeschrijvingen, is het beter om te vertrekken van de competenties en de interesses van een persoon, en hoe die optimaal ingezet kunnen worden in de organisatie. Het is de taak van een leider om ervoor te zorgen dat mensen werk doen dat ze graag doen, en om een context te bouwen waarin ze kunnen uitblinken.’

Eerlijke feedback is daarbij van groot belang, zelfs als het finaal zou leiden tot ontslag. Gaat het niet zoals gewenst? Begin er dan tijdig over te communiceren. ‘Te vaak worden mensen ontslagen zonder voortraject en dan komt het over als een koude douche, terwijl er wel veel signalen waren, maar de leidinggevende het gesprek niet durfde aan te gaan. Feedback geven tijdens de volledige loopbaan is een must. Zo kunnen medewerkers indien gewenst zaken bijsturen, veranderen én verbeteren’, aldus Vander Sijpe.

Geef goesting om te groeien

Vander Sijpe pleit voor spontaan en natuurlijk leren on the job. ‘Een medewerker op de juiste plaats heeft sowieso een grotere leerinteresse. Als je job in het verlengde ligt van je interesses, ga je nu eenmaal makkelijker leren. Toen ik bijvoorbeeld de term ‘quiet quitting’ voor het eerst hoorde, ging ik hem meteen opzoeken, vanuit de interesse voor mijn vak. Je kunt mensen wel verplichten om een – vaak dure – klassikale opleiding te volgen, maar als ze er geen aanleg of interesse voor hebben, zal het weinig opbrengen. Maak dus dat werknemers bijleren omdat ze dat willen, niet omdat het moet.’

Gras groeit niet door eraan te trekken: je moet het voldoende voeding en licht geven, dan groeit het vanzelf. Dat geldt ook op de werkvloer: door mensen allerlei verplichtingen op te leggen, kun je niet het beste in hen naar boven brengen. ‘Het komt erop aan om, met een palet aan opleidingen en door mensen regelmatig te bevragen naar hun leerbehoeften, een context te creëren die hen goesting geeft om bij te blijven en om zich te blijven ontwikkelen. Dat is dé basis voor duurzame tewerkstelling, met mensen die langer aan de slag blijven op een positieve manier. Verlaten ze toch het bedrijf? Dan beschikken ze over de nodige kennis en bagage, waardoor ze ook waardevol zijn voor hun toekomstige werkgever en bij uitbreiding de volledige arbeidsmarkt’, besluit Vander Sijpe.