Vorig jaar trad in België een revolutionaire wetgeving rond ergonomie op de werkvloer in werking. Zijn bedrijven inmiddels mee? ‘De verplichting leeft nog niet overal even hard’, merkt Wouter Govaert van Mensura.
Met de ergonomiewet was België het eerste, en tot op vandaag nog steeds het enige, Europese land dat de preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) even ernstig neemt als andere gezondheidsrisico’s, zoals blootstelling aan kankerverwekkende stoffen. Onder MSA vallen onder meer artrose, reuma, tendinitis en rugaandoeningen.
De nood aan een structureel ergonomiebeleid is zeker niet uit de lucht gegrepen. Musculoskeletale aandoeningen zijn vandaag goed voor één op de drie langdurige afwezigheden op het werk. ‘En het aantal mensen met een invaliditeitsdossier wegens MSA is de laatste vijf jaar met 2,5 keer toegenomen’, zegt Wouter Govaert, deskundige ergonomie bij preventiedienst Mensura.
Wat zegt de wet?
De nieuwe wetgeving bepaalt dat ergonomie van bij het ontwerp, de inrichting en eventuele aanpassingen van werkposten moet worden meegenomen. Daarnaast is een risicoanalyse rond fysieke belasting verplicht, met als doel om gepaste maatregelen te kunnen treffen.
De verplichting tot risicoanalyse ergonomie is niet nieuw, maar de wetgeving is nu van toepassing op alle ergonomische risico’s, en niet alleen op beeldschermen, het manueel hanteren van lasten en staand werken.
Musculoskeletale aandoeningen zijn vandaag goed voor één op de drie langdurige afwezigheden op het werk.
Wouter Govaert, preventiedeskundige Ergonomie bij Mensura
‘Bij elk nieuw ontwerp of bij een wijziging aan de werkpost is aandacht voor ergonomie voortaan verplicht’, zegt Govaert. ‘Dat is een goede zaak, want de impact van ergonomisch advies is dan het grootst.’
Als er intern onvoldoende expertise aanwezig is, moet een externe ergonomie-expert worden ingeschakeld. Deze verplichtingen gelden voor alle bedrijven, ongeacht hun grootte. Govaert benadrukt dat het fundamentele doel van ergonomie is om de werkomgeving aan te passen aan de mens, niet andersom.
Veel vragen, trage uitvoering
Hoewel de wet nu een jaar van kracht is, staat de uitvoering bij veel bedrijven nog in de kinderschoenen. ‘De impact is beperkt voelbaar. Veel bedrijven zijn er wel mee bezig, maar worstelen met de vertaalslag naar de praktijk’, zegt Govaert.
Bij Mensura kloppen werkgevers het vaakst aan voor hulp bij de uitvoering van risicoanalyses, zowel voor kantoorwerk als voor fysiek belastende taken. Govaert: ‘Ze vragen advies over het ontwerp en de inrichting van ergonomische werkplekken en ondersteuning bij het beleidsmatig aanpakken van ergonomie, bijvoorbeeld door het opstellen van jaarplannen.’
Het grote verschil met vorig jaar? Ergonomie is geen vrijblijvende aanbeveling meer, maar een verplicht onderdeel van het welzijnsbeleid. ‘Sommige bedrijven ondernemen pas actie na een bezoek van de inspectie. De FOD Toezicht op het Welzijn op het Werk voert controles uit. Eerst komt er meestal een waarschuwing, maar als er geen beterschap is bij een volgende controle, volgen er boetes.’