Ook de circulaire economie die van afvalstromen herbruikbare grondstoffen maakt, kost energie, zorgt voor emissies en kan niet zonder transport, zegt Steven Van Passel, hoogleraar Milieueconomie (UA). ‘De hoeveelheid grondstof verkleinen, is in veel gevallen een betere piste om duurzaam te werken.’
De eerste stap in zoektocht naar duurzaam model is het optimaliseren van productieprocessen. ‘Zorg er in de eerste plaats voor dat er minder materialen nodig zijn. Daarna bekijk je hoe wat je maakt zo lang mogelijk meegaat’, zegt Van Passel.
Lege flessen niet op de vuilnisbelt gooien, maar ze bijvullen is een goed voorbeeld. Telkens zo’n fles hergebruikt wordt, moet er geen nieuwe geproduceerd worden.
Te duur
Ook de shift van eigendom naar bruikleen of leasing zorgt dat er minder producten nodig zijn. ‘Waarom een machine kopen die je slechts enkele malen per jaar gebruikt, als je die ook kunt huren? En producten en machines goed onderhouden, zorgen ook voor een langere levensduur.’
Recycling dan. ‘Van afgedankte producten moeten je nieuwe materialen kunnen maken’, zegt Van Passel. ‘Tenzij recycleren te veel energie kost. Dan is het misschien beter om bepaalde materialen te vervangen door alternatieven die biologisch afbreekbaar zijn, en niet gerecycleerd moeten worden.’
Als recycleren te veel energie kost, is het misschien beter om bepaalde materialen te vervangen door alternatieven die biologisch afbreekbaar zijn.
Steven Van Passel, hoogleraar Milieueconomie Universiteit Antwerpen
Quick wins
Een onderneming die claimt dat ze 80 procent van haar afvalstromen hergebruikt, is niet noodzakelijk duurzamer dan een bedrijf dat een groot deel van zijn afval composteerbaar maakt.
‘Organisaties starten hun de naar een circulair businessmodel best met het in kaart brengen van hun materialen- en energiestromen. Daar zijn meteen heel wat quick wins te vinden. De verplichte duurzaamheidsrapportering waar bedrijven de komende jaren voorstaan, zal dit proces en de toegang tot de benodigde data wellicht versnellen.’
Green Deal
Er bestaan momenteel geen cijfers of onderzoeken over hoe sterk bedrijven en sectoren in ons land bezig zijn met het uitbouwen of versterken van circulaire businessmodellen.
‘We merken wél dat veel bedrijven onder invloed van de Europese Green Deal vandaag nadenken over hergebruik, recycling en het omzetten van afvalstromen in nieuwe grondstoffen’, besluit Van Passel.
Subsidies
‘Uit onze bevragingen weten we dat Belgische ondernemingen op dit vlak vragende partij zijn voor meer innovaties en ondersteuning in de vorm van subsidies en fiscale maatregelen. En ze hebben nood aan interne experts met de nodige skills om die circulariteit gerealiseerd te krijgen.’