CSRD: een game changer voor duurzaamheidsrapportering, met uitdagingen voor de financiële sector 

Nieuwe Europese regelgeving dwingt bedrijven om niet-financiële informatie te integreren in hun jaarverslagen, waardoor de klemtoon voortaan meer komt te liggen op duurzaamheid. Een nieuw tijdperk van ‘geïntegreerde’ jaarlijkse rapporten breekt vanaf dit jaar aan. Julien Thiry van KPMG en Jo Wuytack van Degroof Petercam bespreken de impact op de financiële sector.

De inwerkingtreding van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) werd gezien als een game changer van de manier waarop bedrijven communiceren over duurzaamheidskwesties, net zoals de introductie van geharmoniseerde boekhoudkaders voor financiële informatie dat indertijd was. De Europese richtlijn – in december 2024 omgezet in Belgisch recht – verplicht organisaties om transparanter te zijn over hun impact op milieu en de maatschappij in bredere zin. De CSRD is sectoragnostisch, waardoor de rapporteringsvereisten van toepassing zijn op alle in aanmerking komende bedrijven, ongeacht de sector waarin ze actief zijn. ‘Toch betekent dit niet dat alle bedrijven over dezelfde onderwerpen zullen rapporteren’, zegt Julien Thiry, directeur bij KPMG.

Voor banken is het klimaat natuurlijk een belangrijk aandachtspunt, gezien de Europese ambitie op dit gebied en de rol die banken kunnen spelen in deze transitie, aldus Thiry. ‘Banken verwachten dat hun grootste impact op het klimaat in hun waardeketen zit, omwille van hun capaciteit om geldstromen om te buigen naar klimaatvriendelijke thema’s. We hebben de afgelopen jaren belangrijke ontwikkelingen gezien op het gebied van “klimaatfinanciering”, waarbij banken klimaatoverwegingen steeds meer integreren in zowel hun investeringen als de beleggingsproducten die ze aan klanten aanbieden. De CSRD geeft, in de huidige vorm, echter nog steeds beperkte richtlijnen over hoe precies te rapporteren over activiteiten in de waardeketen, en de in de wetgeving opgenomen meetstandaarden zijn niet noodzakelijkerwijs uitgewerkt op maat van de financiële sector. Dit vormde een uitdaging voor banken bij de voorbereiding van dit verslag en kan resulteren in diversiteit in het type informatie dat zal worden gerapporteerd.’

‘Banken verwachten dat hun grootste impact op het klimaat uit de waardeketen komt, aangezien financiële instellingen de mogelijkheid hebben om geldstromen om te buigen naar klimaatvriendelijke thema’s’

Julien Thiry, Directeur bij KPMG

Thiry wijst erop dat duurzaamheid natuurlijk breder is dan alleen het klimaat, en dat banken bijvoorbeeld ook een belangrijke impact hebben op sociaal gebied. ‘Banken die duizenden werknemers in dienst hebben en met miljoenen klanten te maken krijgen, kunnen een zeer grote sociale impact hebben als deze onderwerpen niet goed worden gemanaged. Een gebrekkig beleid, een gebrek aan inclusiviteit of een datalek kan verstrekkende gevolgen hebben. Gelukkig is België in het algemeen, en de financiële sector in het bijzonder, hierin al ver gevorderd.’

CSRD bij Degroof Petercam

Ook het Belgische investment house Degroof Petercam moet aan de CSRD voldoen. ‘We hebben uiteraard al een ESG-clausule in ons beleid om tegemoet te komen aan de ESG-eisen van onze klanten, maar de CSRD gaat verder’, zegt Jo Wuytack, Group Sustainability Manager bij Degroof Petercam.

‘Door transparanter te zijn over de impact van investeringen kunnen we onze klanten beter begeleiden’

Jo Wuytack, Group Sustainability Manager bij Degroof Petercam

Het verzamelen van gegevens over de waardeketen, bijvoorbeeld om de impact op het klimaat te berekenen, is een werk van lange adem. Wuytack: ‘Klimaatrisico’s zijn een realiteit en de CSRD helpt ons om ze in kaart te brengen. Door transparanter te zijn over de impact van investeringen kunnen we onze klanten beter begeleiden. Sommige klanten zijn zich nog niet voldoende bewust van duurzaamheid, maar vroeg of laat worden ze ermee geconfronteerd, voor hun bedrijf of in hun privéleven. De CSRD versterkt onze geloofwaardigheid en levert de gegevens die nodig zijn om die gesprekken met onze klanten aan te gaan.’

Eerste rapport als basis

Degroof Petercam legt momenteel de laatste hand aan zijn eerste CSRD-rapport, een document van 150 pagina’s. ‘We blijven leren over hoe we bepaalde onderwerpen in kaart kunnen brengen’, zegt Wuytack. ‘Met nog meer gegevens zal het tweede rapport beter zijn dan het eerste. Het is een continu leerproces.’

Wuytack stuitte begin 2023 voor het eerst op CSRD en besloot er meteen naar te kijken. ‘Ons management begreep al snel het belang van deze regelgeving. De moeilijkste stap was de eerste, want we konden het niet alleen aanpakken. Via een aanbesteding kwamen we uit bij KPMG. Niet veel later waren we de eerste Belgische bank die met succes een dubbele materialiteitsanalyse uitvoerde. Het feit dat we bij Degroof Petercam al langer bezig waren met duurzaamheid heeft ongetwijfeld geholpen, want er bestond al veel inhoud en duurzaamheid was al ingebed in verschillende processen, beleidslijnen en in de strategie.’

Thiry benadrukt ook dat het eerste rapport vooral dient als basis om nadien verder te verfijnen. ‘In 2025 zullen bedrijven zeker lessen trekken uit deze eerste rapportage en processen aanpassen om van een projectmodus over te gaan naar “business as usual”. Zo kan men verschillende processen automatiseren en technologie gebruiken om de rapportering te vergemakkelijken. Natuurlijk worden er de komende jaren veranderingen verwacht, meer bepaald in het kader van de nieuwe “EU Omnibus Package”, dat de rapportagevereisten zal vereenvoudigen (en naar verwachting zowel de omvang van deze rapporten als de bijbehorende werklast vanaf 2026 zal verminderen).’

Ongeacht de uitkomst van toekomstige ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, heeft de CSRD naar mijn mening een essentieel doel bereikt dat verder gaat dan rapporteren of naleven: duurzaamheid hoog op de agenda zetten. Naast de nalevingslast en de uitdagingen die gepaard gaan met het genereren van dit verslag, kan het worden gezien als een strategisch instrument om bedrijven duurzamer te maken.’