Om te anticiperen op de razendsnel evoluerende batterijmarkt werkt Bebat met diverse partners samen aan verschillende projecten en slimme technologie. ‘In 2025 lanceren we een geavanceerde AI-sorteringslijn die uniek is in de wereld’ zegt Peter Coonen, Managing Director bij Bebat.
België blijft de onbetwiste Europese koploper in batterijrecyclage, met een inzamelpercentage van 60,3 procent voor draagbare batterijen in 2023, ver boven de Europese norm van 45 procent. ‘Met gemiddeld één inzamelpunt per 500 inwoners, op slechts 400 meter van hun woning, hebben we het dichtst vertakte netwerk ter wereld’, zegt Peter Coonen, die sinds 2009 aan het roer staat bij Bebat.
Toch is de batterijmarkt drastisch veranderd. Waar Bebat 30 jaar geleden vooral alkalinebatterijen inzamelde uit afstandsbedieningen, vertegenwoordigen deze vandaag steeds minder van het totale gewicht. Herlaadbare lithium-ion batterijen worden daarentegen steeds talrijker, bijvoorbeeld in smartphones, tuingereedschap en laptops. Deze batterijen zijn meer dan 90% ingebouwd, wat nieuwe uitdagingen creëert. ‘Het wordt steeds lastiger om dit soort batterijen te bemachtigen. Dat maakt partnersamenwerkingen zoals die met Recupel essentieel’, zegt Peter Coonen.
Elektrische transportrevolutie gamechanger
Ook de snelle groei van elektrische mobiliteit en industriële toepassingen transformeert de batterijmarkt volop. Elektrische voertuigen, fietsen, treinen en zelfs schepen gebruiken steeds vaker enorme batterijpakketten. Volgens studies groeit de markt voor dit soort Li-Ion batterijen jaarlijks met 17 procent, wat vraagt om een toekomstgerichte aanpak.
Door batterijen met veel belangrijke grondstoffen te identificeren en apart te sorteren, maximaliseren we zowel het recyclagepercentage als de economische waarde.
Peter Coonen, Managing Director bij Bebat
‘In de laatste jaren nam Noorwegen 80 elektrische veerboten in gebruik: die hebben samen al evenveel batterijen aan boord als de volledige Belgische markt voor wegwerpbatterijen in één jaar’, benadrukt Peter Coonen. ‘Nieuwe oplossingen voor het inzamelen, sorteren en recycleren van deze batterijen zijn absoluut noodzakelijk.’
AI als sleutel tot efficiëntie
Een van de belangrijkste innovaties waar Bebat op inzet is artificiële intelligentie (AI). Samen met zusterbedrijf Sortbat en onderzoekspartner VITO werd een geavanceerde AI-sorteringslijn ontwikkeld die in 2025 volledig operationeel zal zijn. ‘Deze wereldprimeur gebruikt laser- en röntgenscans om batterijen en batterijpacks te identificeren op basis van hun samenstelling, zoals kobalt, nikkel en lithium’, verduidelijkt Peter Coonen.
‘Door batterijen met veel belangrijke grondstoffen te identificeren en apart te sorteren, maximaliseren we zowel het recyclagepercentage als de economische waarde.’ AI biedt nog meer perspectieven: zo gaan we ook onderzoek doen om patronen in afgedankte batterijen te herkennen en zo individuele, nog gezonde, cellen te kunnen hergebruiken. ‘Dit kan de levensduur van batterijcomponenten fors verlengen, een cruciale stap in de circulaire economie’, klinkt het.
Eenvoudig complex
Ook het inzamelen van energieopslagsystemen (ESS), zoals thuisbatterijen, zorgt voor uitdagingen. Bebat werkt hiervoor samen met Fluvius en Elia aan een digitale applicatie die eind 2025 inzetbaar zal zijn. ‘We traceren bijvoorbeeld een thuisbatterij zo van aanvraag, installatie tot keuring via blockchain-technologie’, vertelt Peter Coonen. ‘De app registreert het batterijserienummer. Zo kunnen we altijd nagaan of er voor een specifieke batterij is betaald, zelfs als de batterij van eigenaar wisselt of mee verhuist naar een nieuwe locatie.’
Het systeem voorkomt ook de gratis invoer van afgedankte batterijen uit landen zoals Frankrijk en Nederland. In België betaal je bij aankoop, en de batterij wordt gratis opgehaald bij afdanking. In veel buurlanden betaal je pas bij afdanking. Gratis afvoer naar België zou daarom oneerlijk zijn. En consumenten hoeven zich geen zorgen meer te maken over het jarenlang bewaren van papieren; alles wordt digitaal geregeld. Eenvoud is voor Bebat dan ook een prioriteit bij het inzetten van slimme technologie. ‘Consumenten leveren gratis hun batterijen in; het minste wat wij kunnen doen is het voor iedereen makkelijk maken’, besluit Peter Coonen.